Carmen Latinogermanicum, docens, qua ratione conficiatur Vitrum, et de quibus nos vasa vitrea admoneant, observantiae ergo dedicatum NOBILI ET STRENUO VIRO, D[OMI]N[O] JOSEPHO GANTZIO. S[ACRAE] C[AESAREAE] MAIESTATI per superiorem Ungariam a bellicis solutionibus, Autore Leonharto Alberto Schlacowalden[si]. ^*1

PRAGAE, Ex Officina OTHMARIANA. Anno M.DC.III.

SIcubi constructis homines convivia mensis, ^*2 Quo possint animos exhilarare, parant: ^*3 Tum depromentes argentea et aurea vasa, ^*4 His intermiscent pocula facta Vitro. ^*5 5 Nempe probe ut discant convivae noscere, quam sit ^*6 Haec vita instabilis, fluxa, caduca, brevis. ^*7 Hoc etenim certum est veteres voluisse docere, ^*8 Pocula de fragili cum statuere Vitro. ^*9 Quod quia perpauci norunt, et non nisi frustra ^*10 10 Hoc etiam plebs malesana putat: ^*11 Hic mihi, qua soleat Vitrum ratione parari, ^*12 Et quae nos moneat, versu aperire placet. ^*13 Quisquis es incepto faveas: te namque juvare ^*14 Quod queat, hic aliquid forsitan invenies. ^*15 15 Vitra parans astat fornaci, ferreus ejus ^*16 In manibus sipho est, fistula sive cava. ^*17 Hujus ubi summum ferventem mittit in ollam, ^*18 In qua sunt modico cum sale arena, cinis, ^*19 Inflando format (visu mirabile) vasa ^*20 20 Vitrea, quae penetras lampade Phoebe tua. ^*21 Ecquid nos docet hoc? Genitor sic summus ADAMVM ^*22 E vili fingit materiaque rudi, ^*23 Nam vitam facto de gleba et pulvere terrae ^*24 Inspirat, variis hunc cumulatque bonis. ^*25 25 Vt velut e levi speculo, resplendeat inde, ^*26 Qui talem primum fecit, imago DEI. ^*27 Nam sanctus, justus, sapiens est conditus ille ^*28 Primus Homo, et cultus dotibus omnigenis. ^*29 Queis (dolor!) amissis, Homini patet esse relictum ^*30 30 Nil quam nequitiam stultitiamque meram. ^*31 Spe citius findi non raro vitrea cernes ^*32 Pocula, quae nostrae vix tetigere manus: ^*33 Multa levi vento collidi saepe videntur. ^*34 Tam fragilis res est, tamque caduca Vitrum! ^*35 35 Hoc tibi significat, deceptum fraude Colubri, ^*36 Humanum sic omne perire genus. ^*37 Quippe quis adversas res, quae nos, semine cretos ^*38 Mortali, exagitant, enumerare queat? ^*39 Quis referat morbos, qui nos sine fine fatigant. ^*40 40 Funera funeribus qui cumulare solent. ^*41 Vt non immerito dicatur Vivere nostrum ^*42 Bulla, Amnis Filum, Flos, Vapor, Vmbra, Vitrum. ^*43 Et tamen audet adhuc mortalis tollere cristas, ^*44 Elatoque alios pectore despicere. ^*45 45 At tu, qui sapies, potius perpendito, qui sis, ^*46 Et fluxae vitae volve, revolve vices. ^*47 A te discedat vesana superbia linge, ^*48 Ad mala nec corpus fastus inanis agat. ^*49 Vltorem scelerum Regem sperato supernum, ^*50 50Solvere qui poenas turgida corda jubet. ^*51 Quod fractum fuerit Vitrum, reparabile cujvis ^*52 Non est, frusta licet composuisse paret: ^*53 Sed si fornaci reddat Vitriarius, illis ^*54 Arte novam formam, consimilemve dabit: ^*55 55 Sic ubi mors nostri dissolvit corporis artus, ^*56 In cinerem redigens, quod fuerit ante cinis: ^*57 Nullus praeterquam rerum moderator et autor, ^*58 Iungere membra iterum dissociata potest. ^*59 Nam cum de Coelo lux ingruet illa tremenda, ^*60 60 Fervida qua Mundi flamma resolvet opus: ^*61 Ipse Deus pridem putrefacta cadavera tumbis ^*62 Vivificans, oras ducet ad aereas. ^*63 Cur ais, illaesum Vitrum sol luce corusca ^*64 Transit, uti pariter transeat ipse calor? ^*65 65 Hoc notat, Omnipotens quod corpora deinde piorum ^*66 Ipse suis radiis clarificare velit. ^*67 Vt superent stallas, Phoeben, Phoebumque nitore. ^*68 Corpoi ut evadant aemula CHRISTE tuo: ^*69 Vt quocunque velint, re nulla obstante penetrent, ^*70 70 Nec locus aut spacium, visque moretur ea. ^*71 Tantus honos massae, quae nunc obnoxia mille ^*72 Casibus est, tumulis quando resurget, erit! ^*73 Sed cur (forte rogas etiam) Vitraria sylvis Conditur, et solis raro adeunda locis? ^*74 75 Cur resonans ignis piceas, pinusque subinde ^*75 Fornaci ingestas, nocte dieque vorat? ^*76 Horrida Tartarei pinguntur tecta latronis, ^*77 Flamma quibus crepitans aestuat assidue. ^*78 Namque haec, sejungens procul a coelestibus oris, ^*79 80 Construit obscuris sedibus ipse DEUS, ^*80 His uti plectantur Satanas Satanasque cohortes, ^*81 Et quoscunque juvat facta maligna sequi. ^*82 Non hic ulla quies, solamina nulla dabuntur, ^*83 Non erit hic fletus tristitiaeque modus. ^*84 85 Vermis enim scelerum semper praecordia rodet, ^*85 Nec finem inveniet carnificina malis. ^*86 Sed jam sit satis, haec paucis monuisse: molestum ^*87 Mentibus est nostris quodque supervacuum. ^*88 Tu documenta, Vitrum quae praebet, candide lector, ^*89 90 Si non nota prius, corde reconde tuo. ^*90 Nec posthac reputa vitreis concurrere poclis, ^*91 Et plenos cyathos evacuare decus. ^*92 Humanae vitae nunc maxima damna parantur. ^*93 Haustibus immodicis, immodico cibo. ^*94 95 Ergo Redemptoris praeceptum saepe recurrat, ^*95 Quod jubet, ut minime crapula corda gravet. ^*96 Sic Orco, nobis hic quem Vitraria monstrat, ^*97 Vitato, dabitur regna subire poli. ^*98 Regna subire poli, queis tandem vera supersunt ^*99 100 Gaudia, quae poterit demere nulla dies. ^*100

Text připravily k vydání a přeložily paní Jitka Lněničková a paní Marta Vaculínová.